Ministri i Financave i Serbisë, Sinisha Mali, ka thënë se fitorja e Kosovës në Këshillin e Evropës “nuk është më aq e thjeshtë, e lehtë dhe e shpejtë”, duke iu referuar fazës së tretë të procesit të anëtarësimit të Prishtinës në këtë organizatë, që është në dorë të Komitetit të Ministrave të vendeve anëtare të KiE-së.

“Kur është fjala për Këshillin e Evropës, mund të shihni se fitorja e Prishtinës nuk është më aq e thjeshtë, e lehtë dhe e shpejtë siç e priste dikush. Në anën tjetër edhe votimi i rezolutës në OKB për dënimin e gjenocidit në Srebrenicë po shtyhet. Një fitore e madhe për Serbinë, një fitore e madhe e përpjekjeve, kohës dhe të vërtetës, të cilën presidenti Vuçiç e diskutoi me një numër të madh liderësh botërorë. Neve na takon të vazhdojmë të luftojmë për Serbinë tonë”- ka deklaruar Mali duke theksuar se kjo është “një luftë” nga e cila ai kurrë nuk do të heqë dorë – “një luftë për një Serbi sovrane, të pavarur, të lirë”.

“Është një politikë që e zbatojmë së bashku me presidentin prej vitesh, një politikë që nuk do të heqim dorë. Do të shohim si do të dalë votimi, por padyshim për të gjithë ata që janë me palën tjetër, nuk do të jetë e lehtë” – potencoi Mali.

Kujtojmë se më 16 prill, Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës kishte votuar pro raportit për anëtarësimin e Kosovës në këtë organizatë.

Për miratimin e raportit të raportueses për Kosovën në KiE, Dora Bakoyannis, kanë qenë 131 vota për, 29 kundër dhe 11 abstenime. Para miratimit të raportit, Asambleja Parlamentare e KiE-së, i hodhi poshtë të gjitha amendamentet e propozuara nga Serbia. Për t’u bërë anëtare e plotë e KiE-së, Kosovës i ka mbetur vetëm edhe një hap: votimi i Këshillit të Ministrave të Jashtëm në muajin maj.

Profesori dhe eksperti amerikan në shkenca politike, Alon Ben Meir, duke komentuar manovrat e ushtrisë serbe afër kufirit me Kosovën si dhe për kërcënimet e Aleksandër Vuçiç, tha se ato janë vetëm shfaqje force e presidentit serb, i cili sipas tij, i di mirë pasojat që mund t’i bartin provokimet dhe nxitja e ndonjë konflikti.

“Nga këndvështrimi im, kato nuk janë gjë tjetër veçse shfaqje force ku presidenti Vuçic dëshiron të tregojë se është gjithmonë gati. Siç e kam thënë herë pas here në të kaluarën, Vuçic, në fakt, nuk ka ndërmend të kalojë kufirin me Kosovën apo të nxisë ndonjë lloj konflikti të dhunshëm në Kosovë. Ai e di se pasojat e një provokimi të tillë do të jenë të rënda, pasi dihet se NATO nuk do të tolerojë një provokim të tillë kundër Kosovës, sigurinë kombëtare të së cilës është zotuar ta mbrojë” – deklaroi eksperti.

Krahas kësaj, Ben-Meir tha se pajtohet me kryeministrin Albin Kurti, kur thotë se presidenti serb po synon të nxisë trazira, duke shtuar se Vuçiç po kryen punët e pista të Vladimir Putinit.

“Jam dakord me kryeministrin Kurti, por Vucic nuk shkon aq larg sa të destabilizojë rajonin, pasi do kishte implikime serioze për vetë Serbinë, të cilat Vuçiç padyshim dëshiron t’i shmangë”, theksoi Ben Meir duke theksuar se provokimet në kufi nga ana e ushtrisë serbe, kane lidhje edhe me  procesin e anëtarësimit të Kosovës në KiE.

“Përgjigja e ashpër e Vuçiçit ndaj rezolutës, duke thënë se ky eshte “turpi i tyre”, tregon se sa i tërbuar eshte ai, duke e ditur se pranimi i Kosovës, ndonëse një hap i vogël, do ta sjellë Kosovën më afër anëtarësimit në BE” – deklaroi eksperti amerikan duke shtuar se Vuçiç përmes “lojës së kufirit” po dëshiron të forcojë pozicionin te populli serb.

“Në analizë të fundit, kjo ‘lojë’ e kufirit është në thelb e vetmja gjë që mund të bëjë Vuçiq për t’i treguar popullit të tij se ai ka dhe do të mbetet gjithmonë vigjilent ndaj çdo progresi që mund të bëjë Kosova drejt integrimit në BE. Për më tepër, Vuçic dëshiron të forcojë pozicionin e tij në mesin e popullit të tij, veçanërisht në këtë moment kur publiku po shpreh me zhurmë pakënaqësinë e tij me performancën e qeverisë serbe” – potencoi Alon Ben Meir.

Në dritën e përpjekjeve të Kosovës për anëtarësim në Bashkimin Evropian (BE) dhe Këshillin e Evropës (KiE), njohësi i marrëdhënieve ndërkombëtare dhe zhvillimeve politike në Ballkanin Perëndimor, Alejandro Esteso Perez, shpreh drojën se Hungaria mund ta miratojë njëfarë qëndrimi konsistent dhe të votojë kundër Kosovës në çdo organizatë ndërkombëtare.

Përderisa Hungaria e njeh pavarësinë e Kosovës, ajo nuk ofron të njëjtin nivel të mbështetjes politike sikurse vendet e tjera që e njohin shtetin e vogël ballkanik. E përveç pesëshes së BE-së – Spanja, Greqia, Sllovakia, Rumania dhe Qipro – që refuzojnë ta njohin Kosovës, shteti hungarez nën kryeministrin Viktor Orban mban qëndrimin më të ashpër karshi Kosovës.

“Në kohën kur Kosova angazhohet në dy procese paralele për t’u anëtarësuar në BE dhe KiE, në dritën e zotimit të ministrit hungarez Peter Szijjárto ndaj Serbisë në janar 2023, duhet të merret parasysh mundësia që Hungaria të mund të miratojë një qëndrim konsistent dhe të votojë në mënyrë të përsëritur kundër së ardhmes evropiane të Kosovës”, theksoi Perez.

Kosova dorëzoi dokumentacionin për anëtarësim në BE në dhjetor të vitit 2022, por BE-ja ende s’ka marrë ndonjë vendim se si do të procedohet tutje. E sa i përket anëtarësimit në KiE, ndonëse u mbështet nga shumica dërrmuese e deputetëve në Asamblenë e Parlamentare të KiE-së, kundër Kosovës votuan katër hungarezë, përfshirë ata nga radhët e “Fidesz” në pushtet.

Nga 1 korriku 2024, hungarezët do ta marrin presidencën e radhës të Këshillit të BE-së për një periudhë gjashtëmujore. Duke pasur parasysh trashëgiminë kontraverse të Orbanit në sundimin e ligjit dhe mbrojtjen e të drejtave të njeriut, shumë liderë të BE-së shprehen të shqetësuar për presidencën e Hungarisë që pritet të zgjasë deri më 31 dhjetor 2024.

“Kjo sugjeron një vazhdimësi të politikës së Hungarisë drejt favorizimit të Serbisë – jo vetëm përmes mbështetjes së drejtpërdrejtë dhe të hapur për palën serbe, por edhe përmes mungesës së perspektivës së zgjerimit për Kosovës… Hungaria mund të krijojë një ngërç me potencial që statusi i vendit kandidat për anëtarësimin e Kosovës ne BE të zvarritet pafundësisht”.

“Jemi dëshmitarë se mosmarrëveshjet dhe konfliktet botërore kohët e fundit po bien mbi kurrizin e vendit dhe popullit tonë. Sponsorët e shtetit të vetëshpallur të Kosovës nuk po e shtyjnë Prishtinën në Këshillin e Evropës sepse i duan shumë shqiptarët, por sepse po konsolidojnë radhët e tyre për momentin kur pashmangshëm do t’u duhet të përballen me një realitet të ri gjeopolitik” – kështu deklaroi drejtori i Zyrës së Kosovën në qeverinë serbe,  Petar Petkovic.

Duke kujtuar se më 16-17 maj do diskutohet dhe votohet për pranimin e Kosovës në KiE, ai theksoi se do të jetë një betejë kundër atyre që, duke mos e konsideruar Serbinë, do të marrin vendime që kanë të bëjnë drejtpërdrejt me interesat shtetërore dhe kombëtare serbe.

“Cilido qoftë rezultati, një gjë është e qartë – ne bëmë më të mirën në një luftë të fortë dhe të palëkundur. Dhe kjo, do të thoja, është më e rëndësishmja, sepse lufta për të ardhmen e Serbisë si një vend përparimtar dhe i lirë do të jetë afatgjatë” – deklaroi me nota krenari Petkoviç.

I pyetur se çfarë do të thotë hyrja e Kosovës në KiE, ai deklaroi se Këshilli i Evropës, nëse rrethanat do të ishin normale, as nuk do ta shqyrtonte çështjen e anëtarësimit.

“Sot jemi dëshmitarë se në një botë gjithnjë e më të polarizuar, po krijohen koalicione që bashkohen mbi interesa të përbashkëta dhe jo si nevojë e imperativit për të respektuar të drejtën ndërkombëtare. Në Këshillin e Evropës fjalën kryesore e kanë shtetet që e kanë njohur pavarësinë e shpallur njëanshëm të Kosovës. Interesi i tyre është më i fortë se rregullat e brendshme të Keshillit te Europës. Ata madje janë gati t’i ndryshojnë deri edhe kuptimin, një prej organizatave më të vjetra dhe më të respektuara ndërkombëtare, vetëm e vetëm për të realizuar axhendën e tyre politike” – theksoi Petkoviç

Ai gjithashtu tregoi se “në të kaluarën, kur respektoheshin dokumentet themeluese dhe rregullat e brendshme të organizatave ndërkombëtare, Serbia arriti ta pengonte Prishtinën të depërtonte në Interpol, UNESCO, Organizatën Botërore të Doganave dhe disa forume të tjera shumëpalëshe”.

“Tani nuk ka dyshim se i gjithë operacioni i futjes së të ashtuquajturit të vetëshpallur  shtetit të Kosovës në atë organizatë ndërkombëtare, drejtohet drejtpërdrejt kundër Serbisë dhe popullit serb. Por shumë do të habiten se edhe pse e vogël, Serbia e guximshme luftoi” – deklaroi Petkoviç……..

Ish-presidenti i Sllovenisë, Borut Pahor, emri i të cilit u lakua si zëvendësues i të deleguarit aktual për dialogun, Miroslav Lajçak, ka njoftuar se është duke përgatit një draft-skicë se si ai mendon se duhet të vazhdojë dialogu mes Kosovës dhe Serbisë, meqë në vlerësimin e tij ky proces i ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian aktualisht ka ngecur.

Pahor nëpërmjet një postimi në platformën sociale, X, nuk ka dhënë detaje mbi planin e tij me arsyetimi se “dëshiron që fillimisht ta koordinojë atë me Përfaqësuesin e Lartë për Politikën e Jashtme dhe të Sigurisë, Josep Borrell dhe vendet anëtare të BE-së, veçanërisht vendet e QUINT-it”.

Gazeta sllovene, Delo, javë më parë raportoi se Pahor, mund të emërohet si i deleguari i ardhshëm i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë – Serbi, duke zëvendësuar kështu në këtë pozitë, diplomatin sllovak, Miroslav Lajçak.

Përfaqësuesi i Lartë i Bashkimit Evropian (BE) për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Josep Borrell, në prill të këtij viti emëroi diplomatin sllovak, Mirosllav Lajçak si ambasador i BE-së në Zvicër në kuadër të rotacionit të madh vjeshtor.

Lajçak për 4 vjet mban pozitën e të deleguarit special të BE-së për dialogun Kosovë – Serbi. Ndërsa mandati i tij pritet të përfundojë në fund të gushtit të këtij viti.