Connect with us

Bota

Nëntë gjërat që mund të shkojnë keq me vaksinat e reja

Nga F. Perry Wilson

Mendoni pak për arritjen që është shënuar. Brenda një muaji nga shfaqja e SARS-CoV-2 – koronavirusit që shkakton Covid-19 -iu rendit gjenomi i tij. Tre muaj më vonë, vaksinat e para kandidate nisën t’u injektoheshin vullnetarëve njerëzorë në testet klinike.

Tani, më pak se 12 muaj qëkur u identifikua rasti i parë në Vuhan të Kinës, SHBA-jaka planifikuar të nisë programin më të madh të vaksinimit masiv në historinë e vet. Si mjek, studiues klinik dhe epidemiolog, unë jam i kënaqur me të dhënat e vaksinës deri më tani. Efikasiteti prej 95 për qind i vaksinave mRNA të Pfizer/BioNTech dhe Moderna, është i pashembullt dhe më i mirë se sa shpresonte çdokush prej nesh. Por duhet të kemi kujdes.
Ka shumë gjëra akoma që mund të shkojnë keq. Ja cilat janë ato.

Efektet anësore të papritura afatgjata (Probabiliteti: I ulët)

Molekula e ARN-së është tepër e paqëndrueshme, mund të shpërbëhet shumë lehtë,ndaj duhet të transportohet në kushte super të ftohta. Ajo nuk ka aftësi të integrohet tek ADN-ja, ndaj ka rrezik që të shkatërrohen mutacionet e koronavirusit. Ndërkohë, disa shkencëtarë kanë ngritur shqetësimin se një reagim imun ndaj ARN mund të çojë në disa sëmundje autoimune (si lupusi).Por testimet nuk e kanë treguar ende diçka të tillë.

Nuk do të ketë mjaftueshëm vaksina për të gjithë (Probabiliteti: I ulët)

Një nga avantazhet kryesore të vaksinave mARN, është se ato prodhohen me shumë lehtësi. Në fakt, mund të bëhen rreth 1 milion doza në një bio-reaktor të vogël. Por ne nuk duhet të varemi vetëm nga vaksinat e mARN.

Vaksina e AstraZeneca ka të ngjarë të marrë aprovimin muajt e ardhshëm, dhe po ashtu ajo e kompanisë tjetër Johnson & Johnson. Ndërkohë në total janë13 vaksina antik-Covid në fazën e tretë të testimit,17 në fazën e dytë, dhe të tjerat në fazat e hershme të testimit. Të gjitha këto, mund t`a rrisin shumë numrin e vaksinave në dispozicion.

Procesi i vaksinimi politizohet (Probabiliteti: I ulët)

Nuk mund t`a imagjinoj, që republikanët që janë të dëshpëruar, t`a rihapin vendin me

çdo kusht, pasi do të bëheshin pengesë në këtë fushatë. Gjithsesi, lideri aktual i Partisë Republikane ka qenë një “skeptik ndaj vaksinave”. Thënë këtë, vaksina mund të provojë të jetë arritja më e popullarizuar e presidencës së Donald Trump.

Nuk do të ketë furnizime të mjaftueshme me vaksina (Probabiliteti: Mesatar)

Vaksinat kërkojnë shishka qelqi, gjilpëra, tamponë me alkool, dhe në rastin e vaksinës Pfizer/BioNTech një sasi të madhe akulli të thatë. Pfizer e ka përgjysmuar sasinë që parashikon të shpërndajë në fillim, për shkak të mungesave të paspecifikuara të këtyre produkteve.

Këto produkte zakonisht nuk prodhohen nga prodhuesi i vaksinave por nga kompani të tjera. Pavarësisht nga suksesi i Operacionit Warp Speed ​​në përshpejtimin e zhvillimit të vaksinave, qeveria federale i ka rezistuar thirrjeve për të thirrur Aktin e Prodhimit të Mbrojtjes, për të rritur furnizimin e këtyre përbërësve kritikë të programit të vaksinimit.

Njerëzit nuk do t`i marrin dot të dyja dozat (Probabiliteti: Mesatar)

Vaksinat me shumë doza nuk janë asgjë e re – fruthi, shytat, rubeola (MMR), rotavirusi dhe tetanosi, janë të gjitha vaksina me shumë doza. Por këto janë vaksina rutinë që u bëhen fëmijëve të vegjël, dhe prindërit priren të jenë pak më të fiksuar në lidhje me shëndetin e fëmijëve sesa të tyrin.

Sa nga ne do të kujtohen të rikthehet 3 javë më vonë në spital për të marrë dozën përforcuese kundër Covid-19? Dhe kjo do të ketë disa pasoja reale. Së pari, njerëzit mund të ndjehen të mbrojtur, kur në fakt nuk janë të tillë, kjo do të çojë në sjellje të shkujdesura, të cilat do t`a përhapin edhe më shpejt virusin.

Mjekët nuk do t’u thonë të vërtetën, për t’i ndihmuar pacientët të vaksinohen sa më shpejt (probabiliteti: Mesatar)

Derisa vaksinat të jenë të kudogjendshme, do të duhet të përcaktojmë cilët do vaksinohen në fillim dhe cilët do të presim. Udhëzimet fillestare janë për vaksinimin e mjekëve dhe infermierëve. Në fazën e dytë,gjërat ndërlikohen. Ne nuk kemi shumë qartësi, por ka të ngjarë që vaksina të rezervohet për ata me sëmundje kronike.

Dhe kjo do të krijojë disa nxitje tek mjekët, që shpesh mendojnë më shumë për përfitimet mbi pacientët e veçantë, sesa për shoqërinë në përgjithësi. Kjo mund të sjellë edhe një shpërndarje të papërshtatshme të vaksinave të pakta në dispozicion.

Vaksinat do ta përkeqësojnë pabarazinë në sistemin e kujdesit shëndetësor (Probabiliteti: I lartë)

Aktualisht në SHBA ka mbi 80 milion njerëz pa një qasje të rregullt në sistemin shëndetësor, shumë prej të cilëve kanë sëmundje kronike serioze, të cilat nuk po i dokumenton askush. Këta janë kryesisht njerëz me ngjyrë dhe me një status të ulët socio-ekonomik.

Kjo kategori njerëzish janë gjithashtu ata që kanë vuajtur më shumë gjatë pandemisë së Covid-19. Dhe ata mund të lihen pas dore edhe në këtë proces. Për të parandaluar këtë, ne kemi nevojë për programe vaksinimi që synojnë komunitetet me të ardhura të ulëta, dhe me burime të pamjaftueshme financiare.

Krijohet një ndjenjë e rreme e sigurisë (Probabiliteti: I lartë)

Me një nivel efikasiteti të deklaruar prej 95 për qind të 2 vaksinave të para,nëse njerëzit sillen të shkujdesur, shkojnë për darka dhe mbajnë më pak maska pasi të vaksinohen, ne sërish do të shohim një rritje dramatike të infeksioneve. Por problemi me ndjenjën e rreme të sigurisë nuk është social, është individual.

Kur një vaksinë është 95 për qind efektive, të gjithë ata që e marrin supozojnë se bëjnë pjesë tek 95 përqindëshi. Askush nuk mendon se mund të jenë edhe tek 5 përqindëshi, ose tek 5 nëçdo 100 njerëz. Nëse këta 5 persona nuk respektojnë distancën sociale dhe mbajtjen e maskave para se të mbarojë pandemia, ata mund të vuajnë ende pasojat më të rënda të Covid-19.

Kundërshtarët e vaksinave i amplifikojnë dhe keqinterpretojnë efektet anësore (Probabiliteti: Pothuajse e sigurt)

Kjo gjë po ndodh tashmë. Shqetësimi është se sa do të ndikojë këto keq-interpretime në përpjekjen për vaksinim në shkallë të gjerë. Ne duhet të vaksinojmë rreth 70 për qind të popullsisë për të arritur imunitetin e tufës, dhe për t`i dhënë fund pandemisë. Ky është një nivel i lartë, dhe fuqia e mediave sociale për të shumëzuar mesazhet e rreme apo të keqinterpretuara, dhe për t’i shpërndarë ato është e madhe.

Shënim: F.Perry Wilson, është profesor i asociuar i mjekësisë në Shkollën e Mjekësisë në Universitetin e Jeilit, SHBA.

Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Bota

Drejtori i CIA-s në Kajro, takime për konfliktin në Gaza

Drejtori i CIA-s, William Burns, mbërriti në kryeqytetin egjiptian Kajro të premten për takime rreth konfliktit në Gaza, tha një burim egjiptian i sigurisë dhe tre burime në aeroportin e Kajros.

Egjipti, së bashku me Katarin dhe Shtetet e Bashkuara, ka udhëhequr përpjekjet për të ndërmjetësuar midis Izraelit dhe Hamasit për të ndërmjetësuar një marrëveshje për një armëpushim dhe lirimin e pengjeve në Gaza.

CIA nuk pranoi të komentonte, duke reflektuar politikën e saj për të mos zbuluar udhëtimin e drejtorit.

Egjipti bëri një shtytje të përtërirë për të ringjallur negociatat në fund të muajit të kaluar. Kajro është alarmuar nga perspektiva e një operacioni tokësor izraelit kundër Hamasit në Rafah në Gazën jugore, ku më shumë se një milion njerëz janë strehuar pranë kufirit me Gadishullin Sinai të Egjiptit.

 

 

Ndërmjetësuesit thonë se kanë pritur që Hamasi të japë përgjigjen e tij mbi versionin më të fundit të një propozimi për një armëpushim dhe për lirimin e pengjeve izraelitë të mbajtur në Gaza.

Continue Reading

Bota

Non-grata në krye/ Borrell habit me deklaratën: Mezi pret të punojë me Qeverinë e re serbe

Përfaqësuesi i Lartë i Bashkimit Evropian për politikë të jashtme dhe siguri, Josep Borrell, tha të premten se mezi pret të punojë me Qeverinë e re të Serbisë, por shtoi se veprimi në përputhje me vlerat dhe politikat e bllokut janë thelbësore për rrugën drejt anëtarësimit në bllok.

“Urime kryeministrit të ri të Serbisë, Millosh Vuçeviq. Mezi pres të punoj me ju, ministrin e Jashtëm Marko Gjuriq dhe Qeverinë serbe, për ta çuar Serbinë përpara në rrugën e saj drejt BE-së”, shkroi Borrell në rrjetin social X të premten.

Më 2 maj, deputetët e Kuvendit të Serbisë zgjodhën Qeverinë e re, të kryesuar nga Millosh Vuçeviq, i cili paralajmëroi ditë më parë se Serbia nuk do t’i ndryshojë qëndrimet e mëparshme në lidhje me Rusinë dhe Kosovën.

Borrell theksoi se “rreshtimi përkrah dhe veprimi në përputhje me vlerat e BE-së dhe politikat e jashtme dhe të sigurisë, janë shenja thelbësore të orientimit strategjik”.

Së fundi, BE-ja edhe zyrtarisht e ka kushtëzuar integrimin e Serbisë me normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën.

Vuçeviq tha një ditë para se të votohej Qeveria e tij se pritshmëritë e BE-së lidhen me atë që Serbia ta “poshtërojë” veten duke njohur pavarësinë e Kosovës dhe t’i bashkohet sanksioneve kundër Rusisë për shkak të pushtimit të Ukrainës.

Por, ai theksoi që Serbia nuk do t’i bashkohet sanksioneve kundër Rusisë

“Nuk ka dyshim se presionet do të vazhdojnë, ndoshta do të intensifikohen, por jemi të vendosur që të qëndrojmë në të njëjtat pozicione”, tha Vuçeviq.

“Serbia nuk mund dhe nuk do të heqë dorë nga miqësia me Rusinë, popullin e së cilës ne e konsiderojmë vëllazëror, ashtu siç është rasti me ukrainasit. Ne e kemi dënuar qartë sulmin e Rusisë ndaj Ukrainës, por kemi deklaruar se nuk do t’i bashkohemi politikës së sanksioneve”, tha ai.

Vuçeviq, do të ketë një kabinet që do të përbëhet nga 25 ministri dhe pesë ministra pa portofol.

Pjesë e tij si zëvendëskryeministër do të jetë edhe ish-kreu i shërbimit inteligjent të Serbisë, Aleksandar Vulin, i cili është nën sanksionet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës prej korrikut 2023 – mes tjerash, për shkak të lidhjeve me Rusinë.

Nga “lista e zezë” e SHBA-së, për shkak të lidhjeve me Rusinë, do të jetë edhe Nenad Popoviq, si ministër pa portofol.

Ditë më parë, Departamenti amerikan i Shtetit tha se është i zhgënjyer me propozimet për Qeverinë e re të Serbisë./REL

Continue Reading

Bota

Çnjerëzore/19-vjeçarja lind foshnjen në tualetin e konviktit dhe e hedh në kosh

Një studente 19-vjeçe në Universitetin e Tampas lindi foshnjen e saj në tualetet e konviktit dhe më pas e dhe më pas e braktisi duke e lën në koshat e mbeturinave. Gjithashtu autoritetet kanë identifikuar 19-vjeçaren. Më pas e reja ka thënë se nuk e dinte se ishte shtatzënë dhe se pasi e kishte lindur fëmijën, kishte kuptuar se nuk kishte puls. Ndërkohë 19-vjeçarja deklaroi se foshnja në sekondat e parë të lindjes ka qarë, por më pas, pasi e ka mbështetur në gjoks, ka pushuar.

Po ashtu ajo tha se e ka larë dhe e ka mbledhur me një peshqir, duke e lënë në tokë, ndërsa ka fjetur për rreth një orë. Por e reja tha se pasi është zgjuar vajza nuk kishte më puls dhe më pas ajo e ka hedhur në kosh. Megjithatë Hetuesit po punojnë për të zbardhur shkakun e vdekjes së foshnjes dhe fazën e saj zhvillimore.

Continue Reading

Bota

Prodhonte sistemin e mbrojtjes ajrore Iris-T për Ukrainën, shpërthen fabrika në Berlin

Një zjarr i fuqishëm shpërtheu këtë të premte, më 3 maj, në një fabrikë të kompanisë industriale Diehl Metal, raporton gazeta gjermane Bild. Katastrofa mobilizoi të paktën 170 zjarrfikës në një zonë industriale të vendosur në perëndim të kryeqytetit gjerman, rruga Am Stichkanal në distriktin Berlin-Lichtefelde. Në një video të postuar nga kryeredaktori i Berliner Zeitung, Tomasz Kurianowicz, shihet ndërtesa e përfshirë nga flakët dhe tymi i zi në ajër.

Era, e cila fryn në drejtim të veriut, bën që shtëllungat e tymit të zi të ngrihen mbi rajonin e Berlinit. Tymi mund të përmbajë, sipas zëdhënësit të zjarrfikësve të Berlinit, Adrian Wanzel, të cituar nga Bild, acid sulfurik dhe cianid hidrogjeni që ishin ruajtur në këtë fabrikë të përpunimit të metaleve, duke përfshirë ndërtesën 2000 m², e cila u dogj në të paktën katër kate dhe u shemb.

Zjarrfikësit ndërhyjnë nga jashtë, me kostume mbrojtëse specifike, shtoi ai. Vendi është evakuuar plotësisht dhe ende nuk raportohet për të lënduar në mesin e punonjësve të fabrikës.

Megjithatë, një zjarrfikës ka pësuar shqetësime për shkak të nxehtësisë së madhe të shkaktuar nga zjarri. Popullsia e Berlinit u alarmua në fund të mëngjesit për përhapjen e një reje tymi potencialisht toksike dhe për këtë arsye të rrezikshme, dhe një zonë të madhe afër Berlinit iu kërkua të kufizohej dhe të mbyllte dritaret. Rrethet e prekura janë Steglitz-Zehlendorf, Spandau dhe në perëndim të Reinickendorf.

 

 

Gmptlchxmaawlmc

Zjarrfikësit e Berlinit postuan një hartë në Twitter ku tregon zonën në të cilën ky tym ka të ngjarë të përhapet, shoqëruar me udhëzime sigurie drejtuar popullatës. Sipas televizionit gjerman RBB, zjarri ka rënë në një dhomë teknike në katin e parë të kantierit. Nxënësit nga shkollat ​​aty pranë u mbyllën brenda, duke pritur që familjet e tyre të vinin t’i merrnin.

Prodhuesi i sistemit IRIS-T furnizon Ukrainën

Diehl Metal ka selinë në këtë adresë, por aty ka edhe një degë të Diehl Defense, specifikon Berliner Zeitung. Ky konglomerat gjerman ka disa degë, duke përfshirë një të dedikuar për industrinë e armëve. Ai prodhon veçanërisht sistemin e mbrojtjes kundërajrore IRIS-T SLM, e cilësuar si zemra e të menduarit strategjik të vendeve të NATO-s në Evropë, dhe të cilin Gjermania ia dorëzon ushtrisë ukrainase për t’u mbrojtur kundër sulmeve ruse. Sipas faqes së specializuar të informacionit Oryx, Gjermania ka dorëzuar tashmë 12 sisteme raketash tokë-ajër IRIS-T SLM në Ukrainë që nga tetori 2022, dhe 22 raketahedhës. Prandaj, ky sistem mbrojtës është një nga ata që janë furnizuar në sasitë më të mëdha nga aleatët perëndimorë të Kievit.

Këto bateri raketore janë gjithashtu në qendër të projektit evropian të mbrojtjes kundër raketave, i quajtur European Sky Shield, i udhëhequr nga Gjermania dhe në të cilin marrin pjesë 19 vende, duke krijuar një bazë për blerjen e përbashkët publike të sistemeve të mbrojtjes kundërajrore për partnerët evropianë. Dhjetorin e kaluar, raporton agjencia Euractiv, Sllovenia bleu dy sisteme IRIS-T SLM, për një shumë prej të paktën 200 milionë euro, sipas të përditshmes sllovene Delo.

Continue Reading

Bota

Shoferin e zuri gjumi në timon/ Raportohet për 2 të vdekur dhe 34 pasagjerë të lënduar

Një aksident i rëndë, ka ndodhur në Turqi me pasojë dy të vdekur dhe 34 të lënduar. Mediat në Turqi, raportojnë se një autobus plotë me pasagjerë ka dalë nga rruga dhe është përmbysur.

Aksidenti fatal ka ndodhur në zonën e Babakonağı në autostradën Ankara-Niğde.

Sipas autoriteteve në Turqi, dyshohet se aksidenti ka ndodhur për shkak të pakujdesisë nga shoferi. Mendohet se aksidenti ka ndodhur pasi shoferin e zuri gjumi në timon, shkruajnë mediat vendase.

Por shoferi pretendon se nuk e zuri gjumi në timon. Në deklaratën e tij për policinë, shoferi Hannan S. thotë se nuk ka fjetur në timon, ai është shprehur se humbi kontrollin kur një kamion nisi ta parakalonte.

“Nuk fjeta. Një kamion donte te me parakalontedhe në atë moment kam humbur kontrollin”, citohet të ketë thënë shoferi.

Continue Reading
Advertisement

TRENDING