Presidenti kinez Xi Jinping u largua nga Franca të martën pas një udhëtimi dy-ditor gjatë të cilit ai nuk ofroi lëshime të mëdha mbi tregtinë apo politikën e jashtme, edhe pse Presidenti Emmanuel Macron e shtyu atë për aksesin në treg dhe Ukrainën. Macron dhe gruaja e tij Brigitte u përshëndetën me Xi dhe gruan e tij Peng Liyuan në aeroportin në rajonin jugperëndimor të Pirenejve të Francës, pasi i çuan për drekë në male, kjo pas një dite bisedimesh dhe pompoziteti shtetëror në Paris të hënën.

Një burim i afërt me presidencën franceze tha se udhëtimi mundësoi “bisedime miqësore dhe shumë të sinqerta” që lejuan Macron të transmetonte mesazhe për Ukrainën dhe do të lejonte bisedime më të hapura në të ardhmen. Macron ka një histori përpjekjesh për të krijuar marrëdhënie personale jashtë protokollit në përpjekje jo gjithmonë të suksesshme për të marrë më shumë nga udhëheqës të tjerë. Pasi panë kërcimtarët tradicionalë të performonin nën majat me borë, dy çiftet presidenciale hëngrën proshutë, mish qengji, djathë dhe kekë me boronica të rritura në vend. Xi tha se do t’i bënte proshutës pak publicitet dhe lavdëroi djathin.

Macron i dha Xi-t një batanije leshi të bërë në Pirenej, një fanellë çiklizmi ‘Tour de France’ dhe armagnac nga rajoni i afërt jugperëndimor, një raki në rrezik nga sanksionet tregtare kineze. Macron i bëri presion Xi gjatë gjithë vizitës së tij për të reduktuar çekuilibrin tregtar, me akses më të mirë për firmat evropiane në Kinë dhe më pak subvencione për eksportuesit kinezë, dhe për të rënduar presidentin rus Vladimir Putin për Ukrainën.

Xi tha se ai do të mirëpriste më shumë bisedime të nivelit të lartë mbi fërkimet tregtare, por mohoi se kishte një “problem të mbikapacitetit” kinez, duke hedhur dyshime mbi përparimin që mund të arrihet. Kompanitë franceze dhe kineze përfunduan disa marrëveshje të hënën, duke filluar nga energjia, financat dhe transporti, por shumica ishin marrëveshje për bashkëpunim ose angazhime të rinovuara për të punuar së bashku.

“Xi ishte i qëndrueshëm në sinjalizimin e vullnetit të mirë ndaj bashkëbiseduesve (të tij) francezë, por nuk erdhi me lëshime të prekshme për çështjet që kanë më shumë rëndësi,” tha Mathieu Duchatel i institutit Montaigne.

FITUES?

Në shenjë përparimi në bujqësi, Kina do të lejojë me efekt të menjëhershëm importet e ushqimit me proteina si dhe të brendshmet e derrit nga Franca. Prodhuesit francezë të derrit thanë se marrëveshja e të brendshmeve duhet të rrisë eksportet e derrit me 10%. Një diplomat evropian tha se Xi ishte “fituesi” i vizitës, pasi shtroi imazhin e tij si “sundimtari i botës” ku perëndimorët po i luten që të zgjidhë problemet evropiane në Ukrainë. Hosuk Lee-Makiyama, drejtor i grupit të ekspertëve ECIPE me bazë në Bruksel, tha se vizita ka të ngjarë më pak për të bërë përparim konkret në tregti sesa për të krijuar një hapësirë ​​​​politike që mund t’u nevojitet nëse Donald Trump kthehet në Shtëpinë e Bardhë pas zgjedhjeve të nëntorit në SHBA.

STILI MACRON

Dy çiftet udhëtuan me fluturime të ndara nga Parisi dhe morën makina të ndara në male. Ftesat për në Pirenej për Xi megjithatë u krahasua si e ngjashme me qëndimin e Trump me Macron në 2017 për të parë paradën e Ditës së Bastiljes dhe udhëtimin e presidentit rus Vladimir Putin në vitin 2019 në tërheqjen verore të kështjellës së presidentit francez Bregancon në Francën juglindore.

“Emmanuel Macron tentoi këtë diplomaci narcisiste të ‘Unë i bëj lajka tiranit’ me Vladimir Putinin për pesë vjet, me fortesën Bregancon … shoqërinë,” i tha radios RTL Raphael Glucksmann, i cili drejton biletën e Parlamentit Evropian të socialistëve francezë.

Prodhuesit francezë të konjakut u mblodhën të martën ndërsa Xi prezantoi atë që Macron e përshkroi si një “qëndrim të hapur” ndaj një mosmarrëveshjeje tregtare midis dy vendeve. Një burim diplomatik francez tha se Kina nuk do të vendosë taksa ose detyrime doganore për konjakun francez, në pritje të hetimit. Xi nuk e komentoi këtë gjatë deklaratave të tij të shumta publike të hënën./ Reuters

“AstraZeneca” ka nisur tërheqjen në mbarë botën të vaksinës së saj anti-Covid pasi kompania ka deklaruar se ka një tepricë të vaksinave në dispozicion. Në një deklaratë, “AstraZeneca” tha se vendimi u mor sepse tani ka një shumëllojshmëri të vaksinave më të reja në dispozicion që janë përshtatur për të synuar variantet e Covid-19. Kjo kishte çuar në një rënie të kërkesës për vaksinën “AstraZeneca”.

“Meqenëse janë zhvilluar disa variante të Covid-19, ka një tepricë të vaksinave të disponueshme,” tha kompania, duke shtuar se kjo kishte çuar në një rënie të kërkesës për Vaxzevrian (kështu quhet vaksina anti-Covid e “AstraZeneca”), e cila nuk po prodhohet më.

Më tej, në njoftim thuhet se mbi 6.5 milionë jetë janë shpëtuar vetëm vitin e parë të përdorimit të vaksinës, si dhe mbi 3 miliardë doza janë shpërndarë globalisht.

Bjellorusia i ka filluar të martën stërvitjet ushtarake me raketat dhe avionët luftarakë që janë në gjendje të bartin armë taktike bërthamore, të cilat aleatja e saj e ngushtë, Rusia, i zhvendosi atje kohë më parë.

Ushtrimet ushtarake të Bjellorusisë filluan vetëm një ditë pasi Rusia njoftoi se synon të kryejë stërvitje të ngjashme për simulimin e përdorimit të armëve bërthamore të fushëbetejës, si përgjigje ndaj deklaratave të zyrtarëve perëndimorë, për të cilat thotë se janë shenjë se Perëndimi mund të përfshihet më shumë në luftën në Ukrainë.

Kjo ishte hera e parë që Moska ka njoftuar publikisht për një ushtrim të tillë.

Ministri i Mbrojtjes i Bjellorusisë, Viktor Khrenin, tha se një njësit i raketave me rreze të mesme veprimi, Iskander, dhe një skuadrilje e avionëve luftarakë, Su-25, do të marrin pjesë në stërvitje.

Këto stërvitje nisën gjithashtu në ditën kur presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, e bëri betimin për mandatin e tij të pestë të martën, duke u zotuar për garantimin e sigurisë së Rusisë.

Vitin e kaluar, Rusia i zhvendosi disa armë të veta taktike bërthamore në Bjellorusi, e cila kufizohet gjithashtu edhe me Ukrainën dhe anëtaret e NATO-s, Poloninë, Letoninë dhe Lituaninë.

Presidenti autoritar i Bjellorusisë, Alyaksandr Lukashenka, mbështetet në lidhjet e ngushta me Rusisë dhe e ka ofrur vendin e vet si terren strategjik për luftën në Ukrainë.

Moska ka nënvizuar se armët taktike bërthamore të zhvendosura në Bjellorusi mbesin nën kontrollin ushtarak të Rusisë.

Zhvendosja e armëve taktike bërthamore në Bjellorusi, e cila ndan një vijë kufitare prej 1.084 kilometrash me Ukrainën, do t’ia mundësonte raketave dhe avionëve luftarakë rusë ta arrijnë cakun e tyre të mundshëm atje me më shumë lehtësi dhe shpejtësi, nëse Moska vendos t’i përdorë ato.

Gjithashtu ia mundëson Rusisë t’i godasë më lehtë disa aleatë të NATO-s në Evropën Lindore dhe atë Qendrore.

Për dallim nga raketat interkontinentale balistike bërthamore, të cilat mund të shkatërrojnë qytete të tëra, armët taktike bërthamore, të dizajnuara për t’u përdorur kundër trupave në fushëbeteja, janë më pak të fuqishme.

Rusia e ka shpallur të martën “organizatë të padëshirueshme” grupin për të drejtat e njeriut, Freedom House.

Freedom House, me bazë në Uashington, u themelua më 1941 dhe njihet për avokim politik në lidhje me çështjet e demokracisë, të drejtave politike dhe lirive të njeriut.

Në raportin e saj më 2024, Freedom House e cilësoi Rusinë si vend të “pasigurt”, duke vlerësuar atë me vetëm 13 pikë nga 100 të mundshme për Lirinë Globale.

Ligji “organizatë e padëshirueshme”, i miratuar më 2015, vë në shënjestër organizatat joqeveritare të cilat financohen nga jashtë.

Zyrtarët rusë e kanë përdorur këtë ligj për t’i margjinalizuar dhjetëra organizata të huaja në Rusi.

Në shkurt, Rusia e shpalli Radion Evropa e Lirë (REL) “organizatë të padëshirueshme”.

Sipas regjistrit, REL-i është entiteti i 142-të që është përfshirë në listë.

Përfshirja në listë nënkupton që një organizatë nuk mund të operojë në Rusi, dhe qytetarëve të Rusisë u ndalohet bashkëpunimin me të, sepse në të kundërtën rrezikohen nga ndjekja penale./ REL

Gjatë një vizite në Kiev javën e kaluar, sekretari Cameron tha se forcat ukrainase do të mund të përdorin raketat britanike me rreze të gjatë për të goditur objektiva brenda territorit të Rusisë. “Ndërsa Rusia po godet brenda Ukrainës, mund ta kuptoni përse Ukraina ndjen nevojën të sigurohet që po mbrohet”, tha zoti Cameron gjatë një interviste me agjencinë e lajmeve Reuters javën e kaluar.

Ministria e Jashtme e Rusisë njoftoi nëpërmjet një deklarate se ka thirrur në takim ambasadorin britanik në Moskë, Nigel Casey dhe e paralajmëroi atë se nëse forcat ukrainase përdorin për të goditur Rusinë armatime të furnizuara nga Britania, Moska mund të kundërpërgjigjet ndaj “çdo objekti ushtarak britanik dhe paisjeve në territorin ukrainas apo më gjerë”.

“Ambasadorit iu bë thirrje të reflektojë për pasojat e pashmangshme katastrofike nga hapa të tilla armiqësore nga Londra dhe të refuzojë menjëherë në mënyrën më të fortë dhe pa ekuivok deklaratat luftarake dhe provokative nga drejtuesi i Zyrës së Jashtme”, thuhet në deklaratën e Rusisë.

Më herët, Rusia njoftoi se po planifikonte stërvitje të reja bërthamore pranë kufijve të Ukrainës, duke përmendur “kërcënimet” e bëra nga udhëheqës perëndimorë, përfshirë kryeministrin francez Emmanuel Macron dhe zyrtarët britanikë, si dhe në formë përgjigjeje ndaj manovrave të gjera stërvitore të NATO-s pranë kufijve të Rusisë.

Ukraina njoftoi ndërkaq të hënën se ka rikthyer energjinë për qindra mijëra persona që kishin mbetur pa drita pas sulmeve të forcave ruse gjatë natës. Ukraina pranon megjithatë se po përballet me “sfida urgjente” për të ruajtur integritetin e infrastrukturës së saj energjitike.

Forcat ruse kanë goditur vazhdimisht objektet energjitike ukrainase, duke shkaktuar terr dhe furnizimin e energjisë në kuota të pakësuara në mbarë vendin. Mbi 400 mijë shtëpi patën mbetur pa energji në rajonin Sumy pasi forcat ruse goditën linjat e voltazhit të lartë, thanë zyrtarët ukrainas të energjitikës.

Forcat ruse kanë shtuar sulmet në rajonet Sumy dhe Kharkiv gjatë muajve të fundit, duke rritur frikën se Rusia mund të jetë duke përgatitur një ofensivë tokësore në këto rajone, që u morën vetëm pjesërisht në fillimet e sulmit të forcave ruse.

Kievi gjithashtu thotë se Moska ka shtuar sulmet nga ajri dhe toka, ndërsa afron 9 maji, dita kur Rusia shënon fitoren ndaj Gjermanisë naziste gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ukraina ndërkohë nuk ka municione të mjaftueshme dhe është në pritje të furnizimeve jetike nga Shtetet e Bashkuara. /VOA