Arthur Mensch, është një i ri për të cilin shumica e njerëzve ndoshta nuk  kanë dëgjuar. Ai mbërriti në qendrën e teknologjisë në Paris muajin e kaluar i veshur me xhinse dhe një kaskë biçiklete. Ai është personi te i cili zyrtarët evropianë po llogarisin për të ndihmuar Kontinentin e Vjetër në betejën e tij të madhe me Shtetet e Bashkuara dhe Kinën përsa I takon inteligjencës artificiale.

Mensch, 31 vjeç është CEO dhe themeluesi i ‘Mistral’, të cilin shumë e konsiderojnë si një nga sfiduesit më premtues të OpenAI dhe Google.

Kompania e tij erdhi në vëmendjen e botës vetëm një vit pasi ai e themeloi në Paris me dy miq të kolegjit. Ndërsa Evropa përpiqet të çimentojë pozicionin e saj në revolucionin teknologjik dhe inteligjencën artificiale,  autoritetet franceze e kanë veçuar ‘Mistral’ si shpresën e tyre më të mirë.

Inteligjenca artificiale do të përfshihet në ekonominë globale gjatë dekadës së ardhshme, dhe politikëbërësit dhe udhëheqësit e biznesit në Evropë kanë frikë se rritje dhe konkurrueshmëria do të shkaktojnë vuajtje nëse rajoni nuk ecën me këtë hap. Por pas shqetësimeve të tyre qëndron besimi se inteligjenca artificiale nuk duhet të dominohet nga gjigantët e teknologjisë si Microsoft dhe Google, të cilët mund të formojnë standarde globale në kundërshtim me kulturën dhe politikën e vendeve të tjera.

Mensch tha se “nuk ishte e sigurt nëse duhej t’u besohej” gjigantëve të teknologjisë amerikane për të vendosur rregullat bazë për një teknologji të re të fuqishme që do të prekë miliona jetë njerëzish.

“Ne nuk mund të kemi varësi strategjike.” Kjo është arsyeja pse ne duam të jemi kampionë të Evropës”, ​​tha I riu francez.

Evropa ka luftuar për të prodhuar kompani të rëndësishme teknologjike në dekadat e fundit. Ndërsa Shtetet e Bashkuara sollën Google, Meta dhe Amazon, Kina prodhoi Alibaba, Huawei dhe BiteDance, që zotëron TikTok, kurse ekonomia dixhitale e Evropës nuk ka arritur të përputhet me to, sipas një raporti të Komisionit Francez për Inteligjencën Artificiale.

Teknologjia gjeneruese e inteligjencës artificiale të Mistral u mundëson bizneseve të fuqizojnë chatbots, veçoritë e kërkimit dhe produkte të tjera të drejtuara nga Inteligjenca Artificiale. Kjo kompani befasoi shumë njerëz duke ndërtuar një model që konkurron me teknologjinë e zhvilluar në OpenAI.

Franca i jep mbështetje të plotë “Mistral”. Presidenti Emmanuel Macron e quajti kompaninë një shembull të “gjeniut francez” dhe priti Mensch për darkë në Pallatin Elysee.

Mbështetja e autoriteteve franceze është një shenjë e rëndësisë në rritje të inteligjencës artificiale. Shtetet e Bashkuara, Franca, Britania, Kina, Arabia Saudite dhe shumë vende të tjera po përpiqen të forcojnë aftësitë e tyre të brendshme në një garë teknologjike që prek tregtinë dhe politikën e jashtme, si dhe zinxhirët e furnizimit global

“Mistral” doli si konkurrenti më i fortë evropian në garën globale. Megjithatë, shumë pyesin nëse kompania mund të vazhdojë me konkurrentët e mëdhenj amerikanë dhe kinezë dhe të zhvillojë një model të qëndrueshëm biznesi.

OpenAI ka mbledhur 13 miliardë dollarë dhe Mistral ka mbledhur afërsisht 500 milionë euro, ose 540 milionë dollarë, deri më tani dhe po bën “disa milionë” në të ardhura të përsëritura, tha Mensch.

Mistral pajtohet që softueri i AI duhet të jetë me burim të hapur, që do të thotë se kodi i programimit duhet të jetë i disponueshëm për këdo për ta kopjuar, modifikuar ose ripërdorur. Mbështetësit thonë se lejimi i studiuesve të tjerë për të parë kodin do t’i bëjë sistemet më të sigurta dhe do të nxisë rritjen ekonomike.

OpenAI dhe Anthropic, në të kundërt, i mbajnë platformat e tyre të mbyllura. Burimi i hapur është i rrezikshëm, argumentojnë ata, sepse ka potencialin për t’u përdorur për qëllime të liga, si përhapja e dezinformatave – apo edhe krijimi i armëve shkatërruese të fuqizuara nga inteligjenca artificiale.

Nga ana tjetër, Mensch thotë se rreziku më i madh i inteligjencës artificiale është se ajo do të revolucionarizojë vendin e punës, duke eliminuar disa vende pune ndërsa do të krijojë të reja që do të kërkojnë rikualifikim.

“Po vjen më shpejt se në revolucionet e mëparshme.” Jo pas 10 vitesh, por, le të themi, në dy”, thekson Menš.

Mensch, i cili u rrit në një familje shkencëtarësh, tha se ai ishte i magjepsur nga kompjuterët që në moshë të re, duke mësuar të programonte kur ishte 11 vjeç. Ai luajti videolojëra me entuziazëm deri në moshën 15-vjeçare, kur vendosi se mund të “bënte gjëra më të mira me kohën e tij”. Pas diplomimit në dy universitete elitare franceze, ai u bë një studiues akademik në vitin 2020 në Qendrën Kombëtare Franceze për Kërkime Shkencore prestigjioze. Por ai shpejt iu drejtua DeepMind, laboratori i inteligjencës artificiale i blerë nga Google, për të mësuar rreth industrisë dhe për t’u bërë një sipërmarrës.

Një kërcënim më i menjëhershëm, tha ai, është se gjigantët e inteligjencës artificiale të Amerikës paraqesin për kulturat në mbarë botën.

“Këto modele prodhojnë përmbajtje dhe formësojnë kuptimin tonë kulturor për botën.” Dhe siç rezulton, vlerat e Francës dhe vlerat e Shteteve të Bashkuara ndryshojnë në mënyra delikate, por të rëndësishme”, thekson ai.

Me ndikimin në rritje, Mensch ka rritur thirrjet e tij për rregullim më të lehtë, duke paralajmëruar se kufizimet do të dëmtojnë inovacionin. Vjeshtën e kaluar, Franca loboi me sukses në Bruksel për të kufizuar rregullimin e sistemeve të AI me burim të hapur në Ligjin e ri të AI të Bashkimit Evropian, një fitore që ndihmon Mistral të mbajë ritmin e tij të shpejtë të zhvillimit.

Qeveria izraelite e shikon Hagën me shqetësim. Aty ndodhet selia e Gjykatës Ndërkombëtare Penale (ICC), e cila thuhet se po përgatit një urdhër arresti ndërkombëtar për Benjamin Netanyahu, ministrin e Mbrojtjes, Yoav Gallad dhe Shefin e Shtabit të Përgjithshëm të Izraelit, Herzi Halevi këtë javë.

Lidhur me këtë mundësi, ka deklarata të kryeministrit izraelit tashmë javën e kaluar.

Nën udhëheqjen e tij, tha ai, Izraeli nuk do të pranojë kurrë asnjë përpjekje nga ICC për të minuar “të drejtën e tij për vetëmbrojtje ” .

Ndjekjet e individëve

Por le të shohim se çfarë lloj ndjekjesh mund të fillojë Gjykata nën kompetencat e saj.

Në parim kundër individëve që dyshohen se kanë kryer një nga 4 krimet bazë në ushtrimin e pushtetit, gjenocid, krime të rënda lufte, krime kundër njerëzimit ose luftë agresive.

Në fakt, GJNP-ja filloi hetimet nga viti 2021 për autorë të mundshëm në Izrael dhe gjithashtu për luftëtarët e Hamasit me të njëjtat akuza.

Po ashtu janë duke u zhvilluar hetime për aktet e dhunës të kryera nga kolonët izraelitë në Bregun Perëndimor.

Gjithçka filloi më 7 tetor, kur krahu i armatosur i Hamasit vrau 1200 njerëz dhe rrëmbeu mbi 240 pengje në Rripin e Gazës.

Hamasi është përfshirë në shumë shtete perëndimore në mesin e organizatave terroriste. Në Rripin e Gazës mbi 34,000 palestinezë janë vrarë në operacionet ushtarake izraelite si hakmarrje. Sigurisht, verifikimi i numrave nuk është i mundur.

Në parim, GJNP-ja mund të ndërmarrë veprime vetëm nëse shtetet nuk janë në gjendje ose nuk dëshirojnë të ndjekin penalisht krimet e lartpërmendura në nivel kombëtar.

Për momentin konsiderohet e pamundur që gjykatat izraelite të nisin procedime penale kundër kreut të qeverisë, ministrave të tij apo udhëheqjes së ushtrisë, jo vetëm për shkak të luftës në vazhdim.

Një kusht tjetër është që ose shteti i origjinës së autorit të dyshuar duhet të njohë gjykatën, gjë që Izraeli nuk e njeh, ose vendin në të cilin janë kryer krimet e supozuara.

A do të ketë pasoja për kryeministrin izraelit?

Një urdhër-arresti, natyrisht, nuk është një vendim, por një tregues se GJPN-ja i merr mjaft seriozisht akuzat kundër një të dyshuari për t’i hetuar ato.

Sipas faqes së saj të internetit, GJNP lëshon një urdhër arresti vetëm nëse gjyqtarët e gjykojnë të nevojshme që personi në fjalë të paraqitet në gjyq.

Kjo sepse është e nevojshme për procedurat e GJNP-së. Arsye të tjera mund të jenë se gjyqtarët kanë frikë se i pandehuri mund të pengojë procesin ose të kryejë krime të tjera.

Por meqenëse GJPN-ja nuk ka forcë policore të saj për të arrestuar të dyshuarit, ka shumë pak gjasa që anëtarët e qeverisë izraelite të gjykohen në Hagë.

Por një urdhër arresti do të kufizonte ndjeshëm lirinë e lëvizjes së Netanyahut dhe ministrave ndërkombëtarisht, nëse ata gjithashtu kërkohen.

Kjo për shkak se të 124 partnerët e traktatit të GJNP-së janë të detyruar të arrestojnë personat e kërkuar në territorin e tyre dhe t’i dorëzojnë ata në Gjykatë.

Kjo është edhe arsyeja pse presidenti rus nuk merr pjesë në takimet ndërkombëtare pasi Gjykata lëshoi ​​një urdhër arresti për rrëmbimin e fëmijëve nga Ukraina në Rusi. Ai preferon të udhëtojë në vende që nuk e njohin juridiksionin e GJNP-së.

Hetimet e ICC-së nuk duhet të ngatërrohen me akuzat për gjenocid që janë formuluar nga shtete të caktuara kundër shtetit të Izraelit.

Ekziston një apel në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, ndër të tjera nga Afrika e Jugut për shumë të vdekur nga lufta në Rripin e Gazës.

ICC është gjithashtu me seli në Hagë, por nuk heton individë apo nuk lëshon urdhër-arreste.

Ajo ka juridiksion ekskluziv mbi mosmarrëveshjet ndërmjet shteteve. Në fund të janarit, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë njohu “kërcënimin e gjenocidit në Rripin e Gazës”.

Megjithatë, kërkesa urgjente e Afrikës së Jugut për një ndërprerje të të gjitha armiqësive nga Izraeli nuk u pranua. Pas këtij vendimi fillestar, procesi i gjenocidit në ICC tani ka gjasa të vazhdojë për muaj apo edhe vite.

Një gjykatë në Seattle të SHBA-ve ka dënuar me katër muaj burg Changpeng Zhao, themeluesin e Binance, këmbimores më të madhe në botë të kriptovalutave.

Zhao u dënua me 4 muaj burg për shkelje të ligjeve amerikane kundër pastrimit të parave, shkruajnë mediat ndërkombëtare.

Prokurorët kërkuan nga ana e tyre 3 vite burg, duke argumentuar se sjellja e Zhao-së kishte pasur shumë pasoja. Avokatët e Zhaos thanë se ai nuk meritonte burgosjen, pasi asnjë i pandehur në një çështje të ngjashme nuk është dënuar me burgim.

Zhao u deklarua fajtor dhe u largua në muajin nëntor nga Binance si pjesë e një marrëveshjeje me Departamentin amerikan të Drejtësisë. Për më tepër, Binance ra dakord të paguante një gjobë prej 4.3 miliardë dollarësh.

Si pjesë e marrëveshjes, Zhao ka hequr dorë nga e drejta për të apeluar çdo dënim deri në 18 muaj burg. Ai gjithashtu pranoi të paguante një gjobë prej 50 milionë dollarësh, ndërsa vlerësohet se zotëron një pasuri prej 33 miliardë dollarësh.

Sipas ligjvënësve të SHBA, Binance me vetëdije iu shmang rregulloreve kundër pastrimit të parave. Kështu, klientët nga vende si Irani, Kuba, Siria ishin në gjendje të bënin transaksione në kundërshtim me sanksionet amerikane.

Edhe pse shumë amerikanë thonë se informacionet mbi fushatën zgjedhore të vitit 2024 e marrin nga mediat kombëtare, një sondazh shqetësues zbulon disa probleme serioze që lidhen me besimin ndaj shtypit.

Rreth gjysma e amerikanëve, 53%, thonë se janë jashtëzakonisht, ose shumë të shqetësuar, se organizatat e lajmeve do të raportojnë pasaktësi, ose dezinformata gjatë zgjedhjeve. Rreth 42% shprehin shqetësimin se mediat mund të përdorin inteligjencën artificiale për të shkruar lajmet. Anketa u krye gjatë muajit mars nga Instituti Amerikan i Shtypit, agjencia e lajmeve “Associated Press” si dhe Qendra Kërkimore “NORC” mbi Çështje Publike.

Sondazhi zbulon se 47% e amerikanëve shprehnin shqetësim serioz se organet mediatike do të raportonin mbi lajme që nuk janë konfirmuar ose verifikuar dhe 44% shqetësohen se informacioni i saktë do të paraqitet në një mënyrë të tillë, që favorizon njërën ose tjetrën palë.

Gjysma e amerikanëve thonë se lajmeve për zgjedhjet, gjithmonë ose shpesh, i marrin nga mediat kombëtare, një përqindje që është më e lartë mes të anketuarve më të mëdhenj në moshë.

“Niveli i angazhimit është i mirë“, thotë Michael Bolden, drejtor ekzekutiv i Institutit Amerikan të Shtypit. “Gjëja më shqetësuese është se publiku nuk është i sigurt nëse mund t’i besojë informacioneve që merr“, shton ai.

Dhe përgjegjës për situatën, thotë ai, janë dyshimet tashmë prej vitesh ndaj gazetarëve, që në pjesën dërrmuese janë ‘mbjellë’ nga politikanët.

Njerëzit gjithashtu dinë pak rreth mënyrës se si funksionon gazetaria. Sondazhi zbuloi se rreth gjysma e të anketuarve thonë se kanë të paktën një sasi të moderuar besimi tek informacioni që marrin nga mediat kombëtare, ose lokale, kur bëhet fjalë për zgjedhjet e vitit 2024, megjithëse vetëm rreth 1 në 10, thonë se kanë shumë besimin.

“Mund të ketë qenë një kohë, kur njerëzit e njihnin gazetarin, sepse ai jetonte në lagjen e tyre”, tha zoti Bolden. “Mënyra se si industria është shkatërruar, bën që kjo ka shumë më pak gjasa të ndodhë“.

Ai thotë se ka një shkëputje në rritje mes organizatave të lajmeve dhe komuniteteve, një çështje që shtypi duhet ta trajtojë, duke ndihmuar njerëzit të dinë se çfarë bëjnë gazetarët e të kuptojnë se ata që raportojnë lajmet, janë miqtë dhe fqinjët e tyre.

Rreth gjysma e amerikane në moshë të rritur thonë se i ndjekin nga afër lajmet për zgjedhjet presidenciale, me ata në moshë edhe më të madhe, më të angazhuar. Rreth dy të tretat e amerikanëve të moshës 60 vjeç, ose më shumë, thonë se i ndjekinin me vëmendje lajmet mbi zgjedhjet presidenciale, krahasuar me rreth një të tretën e atyre nën moshën 30 vjeç.

E njëjta prirje vërehet me lajmet mbi zgjedhjet në nivel lokal dhe shtetëror. Ndërsa sondazhi zbuloi se 46% e amerikanëve të moshës 60 vjeç e lart thonë se i ndjekin nga afër lajmet rreth zgjedhjeve lokale dhe shtetërore, vetëm 16% e atyre në moshën 18 deri në 29 vjeç pohojnë të njëjtën gjë.

“Po ndërsa ata rriten, a do të kenë interes për lajmet?“. “Nëse atyre nuk do t’u interesojë kjo gjë, çfarë do të thotë kjo për komunitetet lokale e shtetërore?”, pyet zoti Bolden.

Të rinjtë, ata nën moshën 30 vjeç, informohen mbi zgjedhjet nga mediat sociale, miqtë, ose familjarët, po aq sa edhe nga mediat kombëtare, ose lokale, sipas sondazhit.

Të rriturit afrikano-amerikanë, si dhe komuniteti amerikano-latin kanë disi më shumë gjasa të shprehin “shumë” besim në besueshmërinë e mediave sociale si burim lajmesh mbi zgjedhjet, krahasuar me amerikanët e bardhë.

Kjo gjë sipas zoti Bolton ka dy anë, në një anë shqetësimin se në mediat sociale ka shumë më tepër dezinformata, por nga ana tjetër përbën një mundësi për mediat tradicionale, që të bëjnë më shumë që raportimet e tyre të jenë të pranishme në këto platforma.

Rreth 6 në 10 demokratë thonë se informohen shpesh mbi zgjedhjet nga mediat kombëtare. Sipas sondazhit kjo vlen në rastin e 48% të republikanëve ose 34% të të pavarurve. Republikanët kanë më shumë gjasa se demokratët dhe të pavarurit të shprehin shqetësimin për informacione të pasakta ose dezinformata në mbulimin e lajmeve mbi zgjedhjet e pritshme. Rreth 6 në 10 republikanë janë të shqetësuar mbi këtë gjë, krahasuar me rreth gjysmën e demokratëve.

Përveç pasaktësive, shumë prej tyre kanë shprehur gjithashtu shqetësime serioze se lajmet zgjedhore përqendrohen shumë tek ndarjet, ose polemikat, ose tek rezultati, se kush mund t’i fitojë e kush mund t’i humbasë zgjedhjet, se kush dominon garën, në vend të problematikave, ose karakterit të kandidatëve.

Shumica e amerikanëve thonë se, në mënyrë që ata të marrin vendime të informuara mbi zgjedhjet shtetërore dhe lokale të vitit 2024, ata duan që mediat kombëtare dhe lokale të nxjerrin në pah vlerat e kandidatëve, ose pozicionet e tyre të ndryshme mbi çështjet kryesore sociale. Në secilin rast, rreth tre të katërtat e amerikanëve të rritur thonë se do të donin që “shumë” ose “disa”, nga këto tema të mbuloheshin nga organizatat mediatike.

Sondazhi, që përfshiu 2,468 individë në moshë madhore, u krye mes datave 21 dhe 25 mars. Marzhi i gabimit është plus-minus 2.9 për qind./Voa